SOT Nedir?
Öğrenme, merak etmekle başlayan bir süreç. Merak, soru sormayı tetikliyor. Kendi sorularını sorarak öğrenen birey, edindiği bilgiler arasındaki ilişkileri fark etmekle düşünme becerisini harekete geçiriyor. Her yeni bilgiyi önceki bilgilerle sınayarak benimsiyor veya uyumsuzluk halinde nedenlerini öğrenme merakıyla yeni bir düşünme-öğrenme ve anlama deneyimi yaşıyor.
Soru oluşturma Tekniği (SOT), öğrencinin kendi sorularını sorarak öğrenmesinin düşünme becerilerini geliştirdiği gerçeğinden haraket eden, Öğretmenin ders işleme süreçlerinde işini kolaylaştıran ve verimini artıran bir araç.
SOT, soru üretmek ve geliştirmek için yapılandırılmış bir yöntem. Farklı, yakınsak, ıraksak ve üst bilişsel düşünmenin karmaşık biçimleri, şaşırtıcı derecede basit, erişilebilir ve tekrarlanabilir bir teknikle öğrenilip uygulanabiliyor.
SOT insanların eleştirel düşünmelerini, düşündüklerini ifade ederken daha cesaretli, daha özgüvenli hissetmelerini sağlamakta; sivil yaşama katılmaya hazır hale gelmelerini kolaylaştırmaktadır. Temelde yaşam boyu öğrenmeye açıklığı, toplumsal karar mekanizmalarına kendi sorularını sorarak katılma yetkinliğini geliştirmektedir.
Öğrenme temelli çağdaş eğitime bütünlüklü geçişin önünde engel olarak gösterilen varsayımları da ortadan kaldırabiliyor.
SOT – Soru Oluşturma Tekniği nasıl ortaya çıktı?
Merak etmeyene bir şey öğretemiyorsunuz. “Bak anlatıyorum; sonra soracağım” diye anlatılanlardan dinleyici, kapabildiğini ezberlemeyi seçiyor. Ezberlenmiş kopuk bilgiler, düşünme becerilerini beslemeye yemiyor. O yüzden toplumumuzda uzun yıllardır pek çok değişikliklere rağmen özü değişmeden uygulanan öğretme temelli eğitim yeterli sayıda gelişmiş nitelikli, üretken beyinler yetiştiremiyor. Toplumumuzun, kendi sorunlarını kendi çözememesine ve dış müdahalelere açık oluşuna nedeni olarak gösteriliyor.
Öğrenme Temelli eğitim, soru sorarak öğrenmeyi esas alıyor. Yerleşik kanı, öğretmen soru sorulmasına zaman ayırırsa müfredatı yetiştiremeyeceği, eleme sınavlarına öğrenci hazırlama hedefine zarar geleceği merkezinde. Onun için ‘ezberci eğitime devam’ kısır döngüsünden çıkılamamaktadır.
BNGV tarafından on yıl kadar önce Kocaeli Bahçeşehir K-12 Kolejinde bütün branş öğretmenlerinin, mezunların, sanayi ve medya temsilcilerinin katılımı ile gerçekleştirilen tam günlük Soru Konferansı ® çalışmasında eğer öğretmen, dersini soru sordurarak işleyebilirse sözü edilen beklentilerin de karşılanabileceği sonucuna varılmıştı. Ancak öğretmen bunun için gerekli donanıma sahip mi? değilse nasıl? soruları cevapsız kalmıştı.
SOT üretildi
Dünyada bilişim teknolojilerindeki gelişmeler, eğitim bilimlerinde de iyileştirici gelişmelere yol açıyor. 2011’de ABD’de Dan Rothstein ve Luz Santana adlı iki eğitimci, “Make Just One Change” adlı kitaplarını, Öğrencilere Kendi Sorularını Sormayı Öğretin alt başlığı ile yayınlıyorlar. Right Question Institute (RQI) de onların fikriyatını Question Formulating Technique QFT- Soru Oluşturma Tekniği (SOT) adı altında bir külliyata (dizine) dönüştürüp web sitelerine koyuyorlar.
Ürdün Kraliyet Kolejinde Fen Bilgisi öğretmeni değerli arkadaşımız Gamze Keskin Pultz’un bilgilendirmesi ile 2020 yılında BNGV, o dizinin uygulamada gerekli bölümlerinin Türkçeye çevrilmesini üstlendi. O belgelere SOT için Kaynaklar sekmesinden ulaşılabiliyor.
Ülkemizde SOT Uygulama kursları başladı
BNGV Sosyal medya hesaplarımızdan yaptığımız duyurulara cevap veren iki yüzü aşkın gönüllü öğretmenle SOT Atölye çalışmaları düzenledi. Katılımcılar arasından SOT Eğitmeni olmak isteyen gönüllüler de oldu. Onlara daha kapsamlı teğitimler vererek tekniğin kullanımını yaygınlaştırmada yeni öğretmenler edindik. SOT nin öğrencilere olduğu kadar yetişkinlere, örneğin velilere de kazandıracağı önemli yetkinlikler var. O nedenle SOT, toplumda değişimi körükleyecek, ortak çalışmalarla Ortak İyi‘lerde birleşen STK’larla paylaşılabilecek önemli bir araçtır.
SOT ile başarılmak istenen amacın neden, nasıl ve kimlerle sorularına cevap olacak açıklamları Strateji Sekmesinde bulabilirsiniz.