Eğitim ve SOT

Eğitim ve SOT

Eğitim ve Soru Oluşturma Tekniği – SOT®

Çağdaş Eğitim sistemleri, bilindiği üzere, sorgulamaya dayalı öğrenme temellidir. Sorgulamaya kapalılığı ile ezberciliğe yol açan eski sistemle aralarında bir harf, iki sözcük (soru sorma) farkı küçük görünse de uygulamadaki sonuçları şaşırtıcı derecede kapsamlıdır.

Eğitim çok bileşenli, çok paydaşlı ve öğrenme ile sonuçlanan Davranış Değişimi Yaratma amaçlı süreçler toplamıdır. 

Eğitim süreçlerinde zihinleri şekillendiren ve davranış değişikliğine yol açan edinimlerin şu sırada kazanıldığı anlaşılmaktadır:

Merak >Soru sorma >Öğrenme >Anlama >Düşünme >İfade etme >Eylemlilik

Merak etmekle başlayan bir süreç, soru sormayı tetikliyor. Soru sormak öğrenmeyi; öğrenilen bilgiler arasındaki ilişkilerin fark edilmesi anlamayı ve düşünmeyi tetikliyor. Böylelikle uyarılan Düşünme Becerisi yeni sorular sormaya, kendini iyi ifade etmenin aracı ana dilini iyi öğrenmeye ve sonuçta eylemli davranışlara yol açıyor.

Her yeni bilgi, önceki bilgilerle sınanarak benimsenme veya uyumsuzluk halinde nedenlerinin araştırılıp öğrenileceği yeni bir anlama- düşünme süreci başlıyor.

Sorgulamaya kapalı eğitimde, alıcının öğrenme merakı yeterince uyarıl(a)madığı için öğrenciye aktarılmak istenen bilgiden akılda kalan bilgi kırıntıları sorulduğunda nakledilmek üzere ezberlemekte; ezberlenen bilgiler de anlama ve düşünme becerilerini geliştirmeye yetmemektedir.

O bilgilerin yaşamı kolaylaştırıcı önemde ve değerde olmaları doğaldır. Ancak yaşananlar gösteriyor ki, öğrenilmesi istenen bilgileri kendi bütünlüğü içerisinde aktarmak, öğretmenin zaman sorunu nedeniyle, pek mümkün ol(a)mıyor. 

Ezberlenen bilgi kırıntıları bütünlükten yoksun olduğundan, akılcı düşünme fiilini besleyemiyor. İyi, güzel, doğru’ya dair bilgilerin verili koşullarda geçerli olduğu gözetilmeden algılanması; başkasına kapalı, tek doğrucu denilen zihinsel yapıya yol açıyor. Sorunları tartışamama ve kamplaşma olgularında bu gerçeğin rolü yadsınamaz..

SOT, öğrenciye kendi sorularını sordurarak öğrenmesini kolaylaştırıcı ve düşünme becerilerini geliştirici niteliğiyle öğretmene, zamanını öğrencisine daha çok şey kazandırmakta kullanma olanağı sağlıyor.

Kolay öğrenilip uygulanabilir olması da ayrı bir avantaj.

Öğrenci kendi sorularını sorunca ne oluyor?

‘’Merak etmeyene bir şey öğretemezsiniz’’ yargısı, bir çok kanıtına rastlanmış bir olgu. Buna sitemizde başka vesilelerle değinilmiştir.

SOT’a hayat veren düşüncede de bu kabule dayanıyor. Kendi sorusunu soran, yeni bir şey öğrenmek istiyordur. Bunu başlatan ise merak etmektir.

Ders işleyen öğretmen dersin konusu ile uzaktan ve/ya yakından ilgili bir resim, özlü bir söz, kavram vb adına Soru Odağı denilen bir örneği öğrencilere göstererek onunla ilgili olabildiğince çok sayıda kısa sorular sormalarını istiyor ve SOT uygulaması başlıyor. 

Her öğrenci veya grup sordukları soruların açık-kapalı uçluluğu, dönüştürülmeleri, anlam değişikliği vb  Soru Odağı ile simgelenen olgu hakkında sorulan sorular ve bunlarla öğrenilmek istenen hususların kaynaklarına ulaşmak, bilgi edinmek, öğrenilenlerle ne yapılacağına karar vermek, yukarıda işaret edilen zihinsel gelişimi tetiklemiş oluyor. 

Soru sorarak öğrenme, o yolu içselleştirmiş öğrencinin dersi daha iyi ve hızlı öğreniyor, hem okulunu ve öğretmenini daha çok seviyor olması onun, diğer derslerinde de başarılı olmasını sağlıyor. Öğretmenin de işini kolaylaştırıyor, zamanını verimli kullanmasına yarıyor.

SOT ile sorgulayıcı öğrenme aynı zamanda, nedeselliği (akılcı) ve eleştirel düşünmeyi geliştirdiği; nitelik dokusu, sorun çözme becerisi gelişmiş toplumun yapı taşı, katılımcı ve katkı verici bireyleri yetiştirmenin heyecanını deneyimleme fırsatı veriyor..

BN/BAA Eğitim Çalışma Grubu ne yapıyor?

Right Question Institute’ün bütün Dünyada kullanılan Question Formulating Technique (QFT) – Soru Oluşturma Tekniği (SOT), öğretmen, öğrenci, veli, kurum ve kuruluşlarda herkesin işine yarayabiliyor.

SOT ile eğitim kısaca, merak uyandırarak, çekinmeden çokça soru sorma alışkanlığı kazandırmak; sorularıyla oynamalarına fırsat vererek soru sormanın önemi ve soruların gücüyle tanışmalarını sağlamak; öğrendiklerini kullanmaya yöneltmek şeklinde özetlenebilir.

Bu gerçekten hareketle, Beyaz Nokta® Gelişim Vakfı (BNGV) ve onun bir uygulama projesi olan Birleşik Akıl Ağı (BAA®) Eğitim Çalışma Grubu olarak, gönüllü Öğretmenlerimize, soru sormanın önemini ve gücünü uygulamalı olarak tanıtmak amacıyla Soru Oluşturma Tekniği (SOT®) Atölye çalışmaları/ kursları düzenliyoruz. Onlar da sınıflarında kullanmalarını kolaylaştırıcı deneyimleri aktarıyoruz.

BNGV birikiminde Eğitim ve ilgili diğer konularda pek çok kaynağı geliştirmiş ve/ya derlemiştir. Bunları içeren ve sürekli güncellenen uzun bir linkler listesi var. Eğitimle doğrudan ilgili olanlar 13 sıra numarası taşıyor. Ziyaret edenler ilgilerini çekecek pek çok bilgi ve belgeye oradan ulaşabilirler. Ayrıca SOT bağlamında kimi özlü bilgilere kolay ulaşımı sağlayan bir listeye  de merak edenler göz atabilirler.

Soru Oluşturma Tekniği

Adı: Soru Sor (?!..)
Amacı: Soru sormanın önemi ve gücü bağlamında bilgi ve deneyim paylaşım ortamı olmak